1.1 - Γενικά για τις Συμβάσεις Μεταφοράς Τεχνολογίας
Ο σκοπός της σύναψης Συμβάσεων Μεταφοράς Τεχνολογίας είναι η θεσμοθέτηση μηχανισμού που να ενθαρρύνει την πρακτική εφαρμογή των ερευνητικών αποτελεσμάτων του Πανεπιστημίου (Ειδικός Λογαριασμός) προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, η δημιουργία ερευνητικών συνεργασιών με τη βιομηχανία και η δημιουργία χρηματορροών από δικαιώματα χρήσης (royalties) τους όφελος του Πανεπιστημίου (Ειδικός Λογαριασμός) και των δημιουργών, που παράγουν ερευνητικό έργο.
Συμβάσεις Μεταφοράς Τεχνολογίας μπορούν να γίνουν στις ακόλουθες δύο περιπτώσεις:
- Ύπαρξη εφεύρεσης και των αντίστοιχων τίτλων προστασίας τους (δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ή αντίστοιχος τίτλος, δικαίωμα δημιουργού) προ τους σύμβασης μεταφοράς τεχνολογίας.
- Ύπαρξη εφεύρεσης χωρίς τους αντίστοιχους τίτλους προστασίας, αλλά έχοντας ήδη καταθέσει αίτηση για την έκδοση τους, παράλληλα με τη διαδικασία σύναψης της σύμβασης μεταφοράς τεχνολογίας.
Οι κατευθυντήριες αρχές για τις συμβάσεις παραχώρησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας είναι οι ακόλουθες:
Με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον
Η Πολιτική του Πανεπιστημίου (Ειδικός Λογαριασμός) για τις ανακαλύψεις/ εφευρέσεις/ ερευνητικά αποτελέσματα αναγνωρίζει την ανάγκη ενθάρρυνσης της ευρείας εφαρμογής των αποτελεσμάτων της έρευνας που διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο (Ειδικός Λογαριασμός), όχι μόνο από την ακαδημαϊκή κοινότητα αλλά και από την αγορά τους όφελος του δημοσίου συμφέροντος.
τις ικανότητες του αντισυμβαλλόμενου
Ο αντισυμβαλλόμενος σε κάθε περίπτωση σύμβασης παραχώρησης θα πρέπει να είναι αποδεδειγμένα ικανός να μετασχηματίσει την ανακάλυψη/ εφεύρεση/ ερευνητικό αποτέλεσμα σε εμπορικό προϊόν ή υπηρεσία. Σε περίπτωση που η ανακάλυψη/ εφεύρεση/ ερευνητικό αποτέλεσμα είναι προϊόν συγχρηματοδοτούμενου έργου, θα προκρίνονται συνεργασίες που προκύπτουν από τους συμβατικές υποχρεώσεις του Πανεπιστημίου (Ειδικός Λογαριασμός), με την επιφύλαξη τους των δικαιωμάτων του για τη βέλτιστη αξιοποίηση τους πνευματικής ιδιοκτησίας του. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα εξετάζεται η ύπαρξη από πλευράς των πιθανών αντισυμβαλλόμενων των παρακάτω προϋποθέσεων:
- Επάρκεια τεχνικών πόρων για την έγκαιρη μεταφορά τους ανακάλυψης/ εφεύρεσης/ ερευνητικού αποτελέσματος στην αγορά.
- Ύπαρξη επαρκούς χρηματοδότησης για ενέργειες έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης προ τους εμπορικής εκμετάλλευσης τους εφεύρεσης.
- Ύπαρξη επαρκούς και τεκμηριωμένου επιχειρηματικού σχεδίου.
- Δέσμευση για την επιτυχημένη εμπορική εκμετάλλευση τους εφεύρεσης.
- Ικανότητα εξασφάλισης των τυχόν απαιτούμενων αδειοδοτήσεων.
- Συμβατότητα της ανακάλυψης/ εφεύρεσης/ ερευνητικού αποτελέσματος με τις λοιπές επιχειρηματικές δραστηριότητες.
- Ύπαρξη τεχνικού / ερευνητικού προσωπικού υψηλού επιπέδου.
ειδικών όρων για την ταχεία μετατροπή τους εφεύρεσης σε προϊόν / υπηρεσία
Κάθε Σύμβαση Μεταφοράς Τεχνολογίας θα περιλαμβάνει ειδικούς όρους που θα εξασφαλίζουν ότι η ανακάλυψη/ εφεύρεση/ ερευνητικό αποτέλεσμα θα φτάσει έγκαιρα σε επίπεδο εμπορικής εκμετάλλευσης. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό τους περιπτώσεις αποκλειστικότητας. Τέτοιοι όροι θα περιλαμβάνουν:
- Δέσμευση του αντισυμβαλλόμενου για το κατώτερο όριο χρηματοδότησης που θα απαιτηθεί για την μετατροπή τους ανακάλυψης/ εφεύρεσης/ ερευνητικού αποτελέσματος σε εμπορικό προϊόν.
- Δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για τη δημιουργία πρωτοτύπου, οργάνωσης τους παραγωγικής διαδικασίας, διάθεσης του προϊόντος στην αγορά και επίτευξης συγκεκριμένου ύψους πωλήσεων.
Οι όροι που ενδεικτικά αναφέρονται παραπάνω διασφαλίζουν τα συμφέροντα του Πανεπιστημίου (Ειδικός Λογαριασμός) και του επιτρέπουν να διαχειρίζεται τις ανακαλύψεις/ εφευρέσεις/ ερευνητικά αποτελέσματά του ως δημόσια αγαθά προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.
εύλογου ανταλλάγματος
Το Πανεπιστήμιο (Ειδικός Λογαριασμός) θα πρέπει να λαμβάνει εύλογο αντάλλαγμα ως αποτέλεσμα τους παραχώρησης της πνευματικής του ιδιοκτησίας. Το εύλογο αντάλλαγμα θα πρέπει να σχετίζεται με την εκτιμώμενη κερδοφορία του προϊόντος/υπηρεσίας που βασίζεται στην ανακάλυψη/ εφεύρεση/ ερευνητικό αποτέλεσμα. Παράγοντες που θα συνεκτιμώνται για τον καθορισμό του εύλογου ανταλλάγματος περιλαμβάνουν:
- Το είδος της τεχνολογίας και το βιομηχανικό κλάδο στον οποίο εφαρμόζεται.
- Το στάδιο ανάπτυξης της ανακάλυψης/ εφεύρεσης/ ερευνητικού αποτελέσματος.
- Το μέγεθος της αγοράς.
- Το εκτιμώμενο κόστος για την ανάπτυξη του προϊόντος/ υπηρεσίας.
- Τη χρησιμότητα του προϊόντος/ υπηρεσίας έναντι συμπληρωματικών/ εναλλακτικών/ ανταγωνιστικών προϊόντων/ υπηρεσιών.
- Τα περιθώρια κέρδους από την πώληση του προϊόντος/ υπηρεσίας.
- Το ποσοστό του επιχειρηματικού ρίσκου.
- Το είδος τους σύμβασης μεταφοράς τεχνολογίας (αποκλειστική/ μη αποκλειστική).
Ο τρόπος καταβολής του εύλογου ανταλλάγματος μπορεί να περιλαμβάνει τρία ή περισσότερα από τα παρακάτω:
- Κάλυψη του κόστους απόκτησης ή συντήρησης του Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας. Ο αντισυμβαλλόμενος πληρώνει το κόστος των αιτήσεων για χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας σε ένα ή περισσότερα Γραφεία Ευρεσιτεχνιών. Ο τρόπος τους είναι υποχρεωτικός σε περιπτώσεις αποκλειστικών συμβάσεων παραχώρησης.
- Δικαιώματα από την εμπορική εκμετάλλευση της ανακάλυψης/ εφεύρεσης/ ερευνητικού αποτελέσματος (running royalties): Κατά τη διάρκεια τους σύμβασης παραχώρησης ο αντισυμβαλλόμενος πληρώνει σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα συγκεκριμένο ποσοστό επί των πωλήσεων των προϊόντων/ υπηρεσιών που βασίζονται στην ανακάλυψη/ εφεύρεση/ ερευνητικό αποτέλεσμα. Προβλέπεται υποχρεωτικά ελάχιστο ετήσιο ύψος δικαιωμάτων το οποίο είναι υποχρεωμένος να πληρώνει ο αντισυμβαλλόμενος για να διατηρήσει σε ισχύ τη σύμβαση μεταφοράς τεχνολογίας. Ανώτατο όριο δεν υπάρχει σ’ αυτή την κατηγορία δικαιωμάτων. Τα δικαιώματα αυτής της κατηγορίας καλύπτουν και τα έσοδα του αντισυμβαλλόμενου από συμβάσεις μεταφοράς τεχνολογίας με τρίτους, εφόσον επιτρέπεται η περαιτέρω μεταβίβαση της τεχνολογίας.
- Ετήσια τέλη διατήρησης τους σύμβασης παραχώρησης: Σε περιπτώσεις που η μετατροπή της ανακάλυψης/ εφεύρεσης/ ερευνητικού αποτελέσματος σε προϊόν/ υπηρεσία αναμένεται να είναι μακροχρόνια διαδικασία, ο αντισυμβαλλόμενος θα καταβάλλει στο Πανεπιστήμιο (Ειδικός Λογαριασμός) ετήσια τέλη διατήρησης της σύμβασης παραχώρησης. Αυτά σταματούν, όταν ξεκινά η διάθεση του προϊόντος/ υπηρεσίας στην αγορά και αντικαθίστανται από τα δικαιώματα του σημείου 2 παραπάνω.
- Συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του αντισυμβαλλόμενου. Η περίπτωση αυτή αναλύεται στην ενότητα «διαχείριση χρηματορροών από συμμετοχή σε τεχνοβλαστούς».
ολοκληρώνεται μια αμοιβαία ανταποδοτική σύμβαση παραχώρησης
Η σύμβαση μεταφοράς τεχνολογίας εξετάζεται από τη Νομική Υπηρεσία τους Επιτροπής Ερευνών ως προς τη συμβατότητά τους με επιμέρους τμήματα του Οδηγού Χρηματοδότησης Ερευνών, του Κώδικα Δεοντολογίας Ερευνών και την κείμενη νομοθεσία. Ιδιαίτερη μέριμνα δίνεται στα ακόλουθα θέματα:
- Χρήση του ονόματος του Πανεπιστημίου (Ειδικός Λογαριασμός): Η σύμβαση παραχώρησης επιτρέπεται υπό τον όρο της χρήσης του ονόματος του Πανεπιστημίου (Ειδικός Λογαριασμός) για θέματα προώθησης της ανακάλυψης/ εφεύρεσης/ ερευνητικού αποτελέσματος ή των προϊόντων/ υπηρεσιών που στηρίζονται σ’ αυτή.
- Παραίτηση από ευθύνη: Ειδικός όρος πρέπει να προβλέπει ότι ο αντισυμβαλλόμενος αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες και υποχρεώσεις για κάθε νομικό ζήτημα που τυχόν θα προκύψει από την εκτέλεση της σύμβασης παραχώρησης και ιδιαίτερα για τα προϊόντα/ υπηρεσίες που θα δημιουργήσει βάσει αυτής.