Προβολή πληροφοριών έργου
| Επιστροφή | |
|---|---|
| Κωδικός | 5695 |
| Τίτλος Έργου | Αλιευτική αξιοποίηση και διαχείριση ολοθουρίων (Holothuria spp): Μεταποίηση (τροφή και βιοτεχνολογικά προϊόντα) και διασφάλιση αποθεμάτων |
| MIS | 5010720 |
| Επιστ. Υπεύθυνος | Βαφείδης Δημήτριος |
| Προϋπ/σμός | 219.557,86 € |
| Τμήμα | Τμήμα Γεωπονίας Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος |
| Φορέας Χρημ/σης | ΥΠΑΑΤ - ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ |
| Αρχή | 2018-05-04 |
| Τέλος | 2024-06-30 |
| Περιγραφή | Αντικείμενο του έργου αποτελεί η εμπορική αξιοποίηση των ολοθούριων (είδη του γένους Holothuria), ενός νέου αλιεύματος υψηλής διατροφικής αλλά και ιατροφαρμακευτικής αξίας εξαιτίας των βιοδραστικών μεταβολιτών που περιέχουν, με στόχο αφενός την τελική παραγωγή καινοτόμων εδεσμάτων με υψηλή εξαγωγική αξία (trepang) και αφετέρου πρώτων υλών για τον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας (π.χ. ολοθουροϊδίνη 1, σαπωνίνες). Παράλληλη δράση αποτελεί η διασφάλιση των αποθεμάτων μέσω της ανάπτυξης πειραματικών πρωτοκόλλων για την πιλοτική παραγωγή γόνου προς εμπλουτισμό των φυσικών αλιευτικών πεδίων, αλλά και για την πειραματική εκτροφή των ειδών σε σύζευξη με υφιστάμενες μονάδες καλλιέργειας ιχθύων και οστράκων. Η αλιεία των ολοθούριων γίνεται με αυτόνομη κατάδυση, με δράγες και συρόμενα εργαλεία βυθού. Ωστόσο το βασικό εργαλείο είναι η χειρωνακτική συλλογή από οστρακαλιείς και σπογγαλιείς. Στην Ελλάδα, η εμπορευσιμότητα τους είναι περιορισμένη, όμως τα τελευταία χρόνια υπάρχει έντονη ανάπτυξη στον κλάδο λόγω της υψηλής εξαγωγικής αξίας του αλιεύματος. Ως αποτέλεσμα έχουν ήδη αναπτυχθεί μονάδες μεταποίησης και εμπορίας, ενώ τα φυσικά αποθέματα δέχονται ισχυρή πίεση από την ανεξέλεγκτη αλιεία. Στο πλαίσιο αυτό υπήρξε δραστηριοποίηση από την πλευρά του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με στόχο τη ρύθμιση της αλιείας των ολοθούριων προς ανθρώπινη κατανάλωση, δράση που ανέδειξε την ελλιπή γνώση αναφορικά με την κατάσταση των αποθεμάτων και την βιολογία των ειδών. Σύμφωνα με το FAO καταγράφεται σημαντική αύξηση στο σύνολο των εκφορτώσεων αλλά και στην αξία των ολοθούριων σε παγκόσμια κλίμακα που φτάνει τα 140$/kg. Αρκετά εδέσματα sushi στηρίζονται στα ολοθούρια. Οι πληθυσμοί ολοθουρίων θεωρούνται ιδιαίτερα ευάλωτοι στην υπεραλίευση επειδή: α) τα ζώα συλλέγονται εύκολα, ειδικά στα ρηχά νερά, όπου μεγάλες ποσότητες μπορούν να συλληφθούν, χωρίς έντονη προσπάθεια και εξειδικευμένα εργαλεία, β) η ανάπτυξή τους χαρακτηρίζεται από αργούς ρυθμούς και καθυστερημένη είσοδο στην αναπαραγωγική ωριμότητα, με αποτέλεσμα τη δυσκολία στην ανανέωση των πληθυσμών και γ) η αναπαραγωγική τους συμπεριφορά απαιτεί τα άτομα των δύο φύλων να μην είναι απομακρυσμένα επειδή η γονιμοποίηση πραγματοποιείται στην υδάτινη στήλη. Έτσι σε πληθυσμούς με χαμηλές πυκνότητες παρατηρείται το φαινόμενο Allee όπου η γονιμοποίηση έχει πολύ μικρά ποσοστά επιτυχίας με αποτέλεσμα την τοπική κατάρρευση πληθυσμών. Επομένως η ανάπτυξη τεχνολογίας υδατοκαλλιέργειας για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της αλιείας και εμπορίας τους είναι επιβεβλημένη και πράγματι έχει καθιερωθεί σε αρκετές χώρες με εξέχουσα την Ιαπωνία. Μέχρι σήμερα διάφορα είδη ολοθουρίων καλλιεργούνται επιτυχώς σε αρκετές χώρες (Ιαπωνία, Κίνα, Αυστραλία). Οι προσπάθειες αυτές στόχευαν αρχικά στον εμπλουτισμό φυσικών αποθεμάτων, όμως τα τελευταία 20 χρόνια η εμπορική παραγωγή ολοθουρίων έχει εντατικοποιηθεί. Τεχνικές μαζικής καλλιέργειας ειδών του γένους Holothuria είναι πλέον ευρέως διαδεδομένες και για κάποια είδη το 50% της ετήσιας αλιευτικής παραγωγής προέρχεται από υδατοκαλλιέργειες. Τα παραπάνω στοιχεία καθιστούν επιτακτική: Ι) τη ρύθμιση της μέχρι σήμερα ανεξέλεγκτης αλιείας ολοθούριων στον Ελλαδικό χώρο, ΙΙ) τη βελτίωση της μεταποιητικής τεχνολογίας για την ενίσχυση της οικονομικής αξίας του κλάδου, ΙΙΙ) την ολιστική αξιοποίηση της συνολικής βιομάζας του αλιεύματος, ΙV) την αξιοποίηση των βιοδραστικών τους μεταβολιτών στην ιατροφαρμακευτική βιομηχανία, καθώς και V) την ανάληψη δράσεων διασφάλισης του αποθέματος, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αδυναμία διασφάλισης επαρκών ποσοτήτων προς εξαγωγή σε ετήσια βάση αποτελεί βασική τροχοπέδη για τον κλάδο και γενικότερα για την βιομηχανική αλιεία των ασπόνδυλων. Στη βάση των ανωτέρω, το αντικείμενο της πρότασης διαρθρώνεται σε τρείς διακριτούς, αλλά αλληλοσυνδεόμενους άξονες: Ι) Αλιευτική αξιοποίηση και διαχείριση, ΙΙ) Μεταποίηση για τον διατροφικό και ιατροφαρμακευτικό κλάδο και ΙΙΙ) Διασφάλιση αποθεμάτων μέσω της ανάπτυξης πειραματικής καλλιέργειας. |
| Περατωθέν | 0 |
| ΕΠΕΑΕΚ | 0 |
| Τελική Εκθεση | |
| Αρ.Συνεδρίασης | 10/18,20/19 |
| Ημερ/νία Ενταξης | 2018-05-04 |
| Κωδ.Ενταξης | 5010720 |
| Ετος Περάτωσης | |
| Είδος Έργου | ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ |
| Επιχ.Πρόγρ. | ΕΠΑΛΘ 2014 -2020 |
| Ταμείο | Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) |
| Τύπος Έρευνας | ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΕΡΕΥΝΑ |
| Προέλευση | ΕΣΠΑ (2014-2020) |
| Φορείς | ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ |